Wat zijn enzymen en waarom zijn ze zo belangrijk? Welke voeding, dierlijk of plantaardig, bevat enzymen en wat is het nut van supplementen met enzymen? Daar geven we in dit artikel antwoord op.

Wat zijn enzymen?

Enzymen zijn eiwitten die nodig zijn om koolhydraten, vetten en eiwitten te verteren in het lichaam en voedingsstoffen af te breken tot stoffen die we nodig hebben om te kunnen functioneren. Zo worden koolhydraten afgebroken tot glucose (energie), eiwitten tot aminozuren en vetten tot vetzuur en glycerol.

Bij wetenschappelijke onderzoeken zijn meer dan 5000 verschillende enzymen in het lichaam gevonden. Zo zijn er verteringsenzymen, die nodig zijn voor de afbraak van voedsel in het maag-darmkanaal en er zijn stofwisselingsenzymen, die in cellen, organen en bloed actief zijn.

Enzymen zijn biologisch actief en bevatten opgeslagen energie, om zo het leven in stand te houden. Hoe meer energie de spijsvertering nodig heeft in het maag-darmkanaal, hoe minder energie er overblijft voor de stofwisseling in cellen, organen en bloed. Hoe trager de stofwisseling (metabolisme), hoe trager het lichaam voedsel afbreekt en omzet in energie. Een vicieuze cirkel dus!

Hoe worden enzymen aangemaakt?

Enzymen worden geproduceerd door spijsverteringsklieren, zoals de speekselklieren, maagsapklieren, de alvleesklier en darmsapklieren. Ieder enzym breekt zijn eigen voedingsstof af tot bouwstenen die het lichaam nodig heeft, mits de omstandigheden (temperatuur en pH) goed zijn.

Enzymen in speeksel

De spijsvertering begint al in de mond, waar door de speekselklier het enzym Amylase aan wordt gemaakt, dat zetmeel (koolhydraten) omzet in glucose bij een pH van 6 tot 7,5. Goed kauwen is hierbij belangrijk.

Enzymen in de maag

Vervolgens wordt in de maag bij een pH van 1 tot 2,5 Pepsine aangemaakt, dat eiwitten omzet in aminozuren en de zuurproductie stimuleert. Niet drinken voor en na de maaltijd zorgt ervoor dat dit proces goed verloopt.

Enzymen in de pancreas

In de pancreas/alvleesklier is de pH weer een stuk lager, dus er wordt opnieuw Amylase aangemaakt om de afbraak van zetmeel tot glucose voort te zetten in de 12-vingerige darm en de dunne darm. Verder maakt de alvleesklier Peptidase aan voor het omzetten van eiwitten naar aminozuren en Lipase, om vetten af te breken tot vetzuren en glycerol. 

In de alvleesklier wordt dagelijks 1,5 tot 3 liter sap geproduceerd met inactieve spijsverteringsenzymen, die pas in de 12-vingerige darm worden geactiveerd om voedsel te verteren. Ook zorgen de enzymen in dit sap dat het maagzuur wordt geneutraliseerd, zodra het de 12-vingerige darm bereikt. Zo is de pH weer precies goed voor verdere afbraak van voedsel.

Enzymen in de darmen

Door de darmsapklier wordt Maltase geproduceerd, dat net als Amylase zetmeel omzet in glucose en ook Peptidase, dat eiwitten afbreekt tot aminozuren.

Wat doen enzymen naast de spijsvertering nog meer?

Naast de voedselvertering (vertering van suikers, vetten en eiwitten) spelen enzymen ook een belangrijke rol in de stofwisseling en het immuunsysteem.

Enzymen zorgen bijvoorbeeld voor de afbraak van moleculen in voedsel en voor de opname van voedingsstoffen, door deze chemisch zo te veranderen dat ze bruikbaar worden voor het lichaam. Zo zorgen enzymen voor de afweer tegen virussen en bacteriën, voor de afvoer van afvalstoffen, voor de aanvoer van brandstof naar de spieren en voor de opname van zuurstof in de spieren.

Beweging stimuleert de werking van enzymen.

Wat is het verschil tussen eiwitten en enzymen?

Enzymen zijn opgebouwd uit twee onderdelen: de proteïne (een combinatie van verschillende aminozuren dat samen eiwit vormt) en een cofactor/co-enzym dat gevormd wordt door vitaminen en mineralen.

De samenstelling van proteïnen en co-enzymen bepaalt welke processen er in het lichaam plaats kunnen vinden en zorgt voor een chemische reactie in de cellen. Belangrijke co-enzymen zijn bijvoorbeeld biotine, fosforzuren, ijzer, magnesium, koper, kobalt, mangaan, zink en vitamines B en C. Zo is een combinatie van eiwitten, Q10 en carnitine nodig om vetzuren te transporteren en de mitochondrien te ondersteunen bij de energieproductie.

Kun je een tekort hebben aan enzymen?

Een lichaam heeft voldoende eiwitten, vitaminen en mineralen nodig om enzymen aan te kunnen maken, dus bij onvoldoende voedingsstoffen kan er zeker een tekort ontstaan.

Voor de productie van enzymen wordt de helft van de eiwitten gebruikt die men via voeding binnenkrijgt. Bevat voeding onvoldoende eiwitten of co-enzymen of is de alvleesklier overbelast, dan krijgen de darmen onverteerd voedsel aangeboden, wat uiteindelijk kan leiden tot voedselallergieën of intoleranties. Een alvleesklier kan overbelast raken door verstoringen in de bloedsuikerspiegel, door diabetes, snelle koolhydraten (wit brood en pasta) en veel suiker. Dit kan invloed hebben op de productie van enzymen.

Wanneer een enzym niet kan worden aangemaakt of onvoldoende energie bevat, kan dit leiden tot vermoeidheid, darmklachten, spierklachten, voedselallergieën, maagklachten, een vitamine b12 tekort en ophoping van gifstoffen.

Ook is een tekort aan enzymen van invloed op de aanmaak van neurotransmitters; stofjes die ervoor zorgen dat we lekker in ons vel zitten, evenwichtig en stressbestendig zijn, dat we goed slapen en ons goed kunnen concentreren.

Verder kan er een tekort aan voedingsstoffen ontstaan in de cellen als de spijsvertering niet goed is, ondanks dat we gezond eten.

Bij bovengenoemde klachten, een tekort aan enzymen (te meten in urine) of een overbelaste alvleesklier kan suppletie met pancreasenzymen helpen om het orgaan te versterken en de spijsvertering te ondersteunen.

Dierlijke of plantaardige enzymen innemen?

Dierlijke enzymen zijn voornamelijk actief bij een pH van 8 (alkalische omgeving), dus pas in de dunne darm. In de maag worden deze enzymen door de zuurtegraad gesplitst, waardoor ze inactief raken. Daarom bevatten dierlijke enzymen vaak een kunststof coating die niet gezond is voor de mens. Plantaardige enzymen hebben geen coating nodig, want deze zijn werkzaam in een breder pH-spectrum en zijn dus eerder en langer actief in het lichaam.

Enzymen in voeding

Om enzymen te kunnen aanmaken in ons lichaam zijn eiwitten, vitaminen en mineralen nodig. Ook kunnen we enzymen binnen krijgen via voeding. Met name rauw en onbewerkt voedsel bevat veel enzymen die het lichaam een handje kunnen helpen bij de spijsvertering. Zuivel bevat ook enzymen die voedsel helpen verteren, mits de zuivel rauw (onverhit) en biologisch is. Papaja, ananas (met hart) en kiwi bevatten eiwitsplitsende enzymen.

Tip: Gun je alvleesklier minimaal 12 uur per dag rust door niks te eten. Voor elk eetmoment moet de alvleesklier in actie komen door sappen en insuline aan te maken. Minder eetmomenten komt de spijsvertering en opname van voedingsstoffen dus ten goede.

Hetzelfde geldt voor drinken voor en na de maaltijd. Voor een goede spijsvertering en afbraak door enzymen is het belangrijk om een uur voor en na de maaltijd niets te drinken.

Verder kun je de alvleesklier ondersteunen met kruiden zoals kaneel, kurkuma, zwarte peper, rozemarijn, cichorei en paardenbloem.

Vermijd transvetten, kant-en-klaar-producten, suikers, suikervervanger en snelle koolhydraten in bier, wit brood en pasta om de alvleesklier te ontlasten en de spijsvertering te bevorderen.

Enzymen kopen bij Inner Vitamins?

Wij hebben een natuurgeneeskundige praktijk en bieden in onze webshop natuurlijke vitaminen en mineralen aan met een goede prijs-kwaliteitverhouding. We hebben een ruim aanbod van supplementen & biologische producten van diverse bekende merken.

We verkopen van ons eigen merk Plant O’Vitamins de Optimal Enzyme; vegan capsules met een mix van plantaardige enzymen die de spijsvertering bevorderen. Verder zit de Green Super Foods - met 48 natuurlijke ingrediënten - bommetje vol enzymen en ook onze multivitamine Raw Whole Food Multi bevat een heleboel belangrijke co-enzymen.

Bekijk al onze producten met enzymen

Ons eigen merk Plant O'Vitamins

Omdat wij het belangrijk vinden om hoogwaardige kwaliteit te leveren, maar gezondheid ook betaalbaar te houden, hebben wij onze eigen lijn Plant O’Vitamins ontwikkeld met een ruim assortiment plantaardige voedingssupplementen voor een eerlijke prijs. Onze supplementen bevatten allemaal unieke combinaties van pure, natuurlijke ingrediënten die elkaars werking versterken.

Bekijk ook onze keurmerken, waaruit blijkt dat wij veel waarde hechten aan de kwaliteit van onze producten en dat de ingrediënten Non-GMO zijn, maar ook zoveel mogelijk biologisch, halal en vegan.

Neem ook af en toe een kijkje op onze SALE pagina, om te zien of er supplementen in de aanbieding zijn!

^{Bij het maken van reclame-uitingen voor gezondheidsproducten gelden regels en/of richtlijnen. We zijn dus beperkt in het benoemen van klachten en aandoeningen in combinatie met advies over producten.}